2017-ci ilin iyul ayında Antarktikada Larsen C şelf buzlağından, sahəsi 5800 kvadratkilometr və 22 metr qalınlığında olan nəhəng buz massivi qopdu. İki il ərzində, aysberq, demək olar ki, hərəkət etmirdi, lakin sonra onu şimal-şərq istiqamətində hərəkətə gətirən güclü bir axına düşdü.
İlk olaraq A-68A kimi işarə olunan, daha sonra o, üç kiçik ölçülü aysberq təşkil etdi, onlardan ən böyüyü A-68a adlandırıldı. 2020-ci ildə massiv tam olaraq şelf buzlağından ayrıldı və açıq okeana çıxdı.
Elə həmin ilin payızında o, diqqəti özünə cəlb etdi, çünki saya üzərində ilişib qalmaq və adada yaşayan pinqvinlər və suitilərin populyasiyası üçün okeana həyati əhəmiyyətli çıxışı bağlamaq riski ilə Cənubi Georgiya adasına doğru hərəkət etdi.
Lakin ekoloji fəlakət baş vermədi. A-68a kursdan çıxıb adaya tərəf hərəkət etdi və kiçik hissələrə parçalanmağa davam etdi. QİA.AZ-ın nat-geo.ru saytına istinadla xəbər verir ki, son peyk şəkilləri göstərdi ki, müşahidə tarixində ən iri aysberqlərdən biri, demək olar ki, yoxa çıxıb.
ABŞ Milli Buz Mərkəzi massivin saysız-hesabsız kiçik fraqmentlərə bölündüyünü, onlardan ən böyüyü, sahəsi təxminən 11 kvadratkilometr olan aysberq olduğunu bildirib. Obyektin sonrakı müşahidəsi dayandırılacaq, çünki mərkəz ən azı 68,5 kvadrat kilometr sahəsi olan aysberqləri izləyir.
Suonsi Universitetindən olan qlyasioloq Adrian Lakman aysberqin qalınlığını nəzərə alaraq çox uzun müddət mövcud olduğunu qeyd edir. “Əgər siz onun sahəsinin və qalınlığının nisbəti barədə düşünsəniz, A4 formatlı kağızın üst-üstə qoyulmuş dörd vərəqini təsəvvür edin”, – deyə Adrian Lakman söyləyib.
Merilend Universitetindən Kristofer Şumanın sözlərinə görə, sosial şəbəkələrin ulduzu olmuş bu aysberqin müşahidəsi tədqiqatçılara şelf buzlaqlarından qopan aysberqlərin necə yaranması və sonra parçalanması barədə çox şey deyə bilər.
“Parçaların təkamülünü daha tez-tez müşahidə edən yeni sensorların mövcud olduğundan, əminəm ki, bundan on il əvvəl görülə bilməyən faydalı məlumatlar əldə edilmişdir. Bu, Yerin müşahidə edilməsinə qoyulan investisiyalardan real gəlirdir”, – deyə Kristofer Şuman deyib.