İyulun 20-də dünya ictimaiyyəti Ümumdünya Şahmat Gününü qeyd edib.
QİA.az AZƏRTAC-a istinadən xəbər verir ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı idman, incəsənət və fiziki fəaliyyət qavrayışlarını təşviq etmək, qərəzləri və davranışları dəyişdirmək, o cümlədən insanları ruhlandırmaq, irqi və siyasi maneələri aradan qaldırmaq, ayrı-seçkiliklə mübarizə aparmaq və münaqişələri aradan qaldırmaq və buna görə də təhsilin inkişafına töhfə vermək, yerli, regional və beynəlxalq səviyyələrdə davamlı inkişaf, sülh, əməkdaşlıq, həmrəylik, sosial inteqrasiya və sağlamlıq baxımından şahmatın əhəmiyyətini qeyd edib.
BMT-nin müraciətində bildirilir ki, şahmat idman, elmi təfəkkür və incəsənət elementlərini özündə birləşdirən ən qədim, intellektual və mədəni oyunlardan biridir. Əlverişli və əhatəli bir fəaliyyət olaraq, bu idman növü dil, yaş, cins, fiziki qabiliyyət və ya sosial status maneələrini aşaraq hər yerdə həyata keçirilə və hamı tərəfindən oynanıla bilər.
Müraciətdə deyilir: “Şahmat ədalətliliyi, inklüzivliyi və qarşılıqlı hörməti təşviq edən qlobal bir oyundur və bu baxımdan onun xalqlar və millətlər arasında tolerantlıq, anlaşma mühitinə töhfə verə biləcəyi aşkardır.
Şahmat, həmçinin Davamlı İnkişaf üzrə 2030 Gündəliyi və Davamlı İnkişaf Məqsədlərinin həyata keçirilməsində mühüm imkanlar təklif edir, o cümlədən təhsilin gücləndirilməsi, gender bərabərliyinin həyata keçirilməsi, qadın və qızların səlahiyyətlərinin artırılması, inklüzivliyin, tolerantlığın, qarşılıqlı anlaşmanın və hörmətin artırılmasına şərait yaradır”.
Təşkilat diqqətə çatdırıb ki, bu gün şahmatın 2000-dən çox müəyyən edilə bilən variantı var. Bir nəzəriyyəyə görə, Çatrang adlı şahmata bənzər erkən oyun Qupta dövründə (eramızın 319 – 543-cü illəri) Şimali Hindistan yarımadasında yaranıb və İpək Yolu boyunca qərbdən İrana qədər yayılıb. Çatrang və daha sonra Şatranj eramızın 600-cü illərində Sasani İranında bu oyuna verilən ad idi. Sonradan şahmat İpək Yolu boyunca Ərəbistan yarımadası və Bizans da daxil olmaqla digər bölgələrə yayıldı.
2019-cu il dekabrın 12-də BMT Baş Assambleyası 1924-cü ildə Parisdə Beynəlxalq Şahmat Federasiyasının (FIDE) təsis olunması gününü qeyd etmək üçün 20 iyul tarixini Ümumdünya Şahmat Günü elan edib.
BMT-nin Ümumdünya Şahmat Gününü təsis etməsi təkcə şahmat fəaliyyəti üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın dəstəklənməsi və bütün dünya xalqları arasında dostluq harmoniyasının yaxşılaşdırılması məqsədi ilə FIDE-nin mühüm rolunu tanımayacaq, həm də şahmat fəaliyyətinin təşviqi, həmrəylik və sülh mədəniyyətinə dair dialoq üçün mühüm platforma təmin edəcək.